Van kinderrechten tot leerprestaties

Op deze website kan je inspirerende inzichten ontdekken van kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens, Prof. Ferre Laevers, directeur van het Centrum voor Ervaringsgericht Onderwijs (CEGO), en Prof. Maarten Vansteenkiste, motivatiepsycholoog aan de UGent. Vanuit hun expertise schijnen ze elk hun licht op mentaal welzijn en veerkracht bij jongeren. Hun inzichten leggen enkele opvallende verbanden bloot. 

Kinderrechten en ABC-klimaat 

Kinderen hebben rechten. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar we slagen er niet altijd in om ze te respecteren. De meeste kinderen gaan naar school of leren thuis, maar krijgen ze ook kwalitatieve onderwijscondities? Is dat niet het geval, dan schend je volgens Ferre Laevers ook de rechten van het kind.

Maar wanneer spreek je van degelijk onderwijs? Maarten Vansteenkiste gelooft sterk in een ABC-klimaat. In dat klimaat staan drie psychologische basisbehoeften centraal: autonomie, verbondenheid en competentie. Kom je daaraan tegemoet als leerkracht, dan hangen de leerlingen waarschijnlijk aan je lippen en gaan ze met plezier naar school.

Motivatie, welbevinden en betrokkenheid

Een ABC-klimaat motiveert en zorgt ervoor dat kinderen goesting krijgen om te leren. Met andere woorden: ze zijn intrinsiek gemotiveerd. Dat is voor Ferre Laevers een belangrijk criterium. Hij kijkt dan ook liever naar iemands betrokkenheid en welbevinden dan de cijfers op een rapport. En terecht, want wie gemotiveerd is presteert. Iemand die het gevoel heeft dat hij moet presteren, is vooral bang om te falen. Moetivatie is allesbehalve duurzaam en knaagt aan iemands welbevinden. 

Persoonsgroei en veerkracht

Maar ook wie goed in zijn vel zit, krijgt soms te maken met tegenslagen. Reden te meer om ook buiten de schoolpoort in te zetten op psychologische basisbehoeften. Volgens Maarten zijn deze basisbehoeften vitamines voor groei. Exact wat je nodig hebt om veerkrachtig te worden en moeilijke momenten aan te kunnen. Jongeren met weinig veerkracht belanden al snel in een neerwaartse spiraal.

Leerwinst en -prestaties

Niet alles draait om presteren, maar een succesvol project of mooi cijfer doet wat met je. Ook met jongeren, en dat ziet Ferre Laevers meermaals in zijn onderzoeken. Hij stelt vast dat leerlingen die welbevinden ervaren en betrokken zijn het doorgaans ook goed doen op school. Hun leerprestaties nemen toe en ook buiten het klaslokaal voelen ze zich competenter. A-motivatie heeft dan weer een averechts effect en leidt tot minder veerkracht en leerwinst.

Dieper duiken?

Bekijk hier de inzichten van onze experten.